Magazine Brabant Magazine 37 | November 2018
Aan mensen uit de Brabantse kunst- en cultuursector is gevraagd op welke talentvolle makers en creatief ondernemers zij het meest trots zijn. Voorwaarde is dat de talenten een bijzondere (inter)nationale prestatie hebben geleverd. Verder moeten ze uit Brabant komen of er wonen of werken. En ze moeten de potentie en ambitie hebben om een groot publiek te bereiken. Het publiek had uiteindelijk de keuze uit 30 talenten. Hamelink, Adams en Vromans – toevallig alle 3 uit Tilburg – kwamen als winnaars uit de bus. Als het gezicht van de campagne dragen zij de Brabantse aanpak van talentontwikkeling uit. In dit artikel ook de mening van een aantal kenners over de kunstenaars.
“Het is fantastisch dat Brabant investeert in cultuur. En dan niet alleen in jong talent in bepaalde disciplines, maar op alle fronten over de volle breedte”, zegt Jacqueline Hamelink, artistiek leider bij Sounding Bodies. “Als celliste en performer heb ik behoorlijk carrière gemaakt, in binnen- en buitenland. Maar nu ik sinds 2 jaar mijn eigen gezelschap heb, voel ik me op mijn 48e weer als een beginnend maker in een ‘twilight zone’.
Dat heeft dus niets met leeftijd te maken. De provincie heeft daar oog voor en dat maakt dat ik me ondersteund voel.”
Artistiek leider en chef dirigent Frank Adams vindt dat er vooral in Tilburg oog is voor kunst en cultuur. “Met een conservatorium, een Hogeschool voor de Kunsten en een groot kunstcluster is er een goede culturele infrastructuur in deze stad.”
‘In het culturele veld is Jacqueline enig in haar soort. Met haar cello weet ze te ontroeren en te raken. Ze is altijd origineel en zoekende naar nieuwe vormen en presentaties.’
Brabant kan volgens Adams een voorbeeld nemen aan Tilburg. “De culturele instituties werken naar mijn mening behoorlijk stroperig. Net als bij de grote landelijke fondsen, dien je bij het Tilburgse Makersfonds op 2 A4’tjes een aanvraag in en heb je binnen enkele weken uitsluitsel. Elders in Brabant gaat er een heel omslachtig traject aan vooraf met adviseurs en pitches. De verantwoording en voorbereidende trajecten bij de provincie zijn voor kunstenaars te belastend. Impulsgeld – het woord zegt het al – zou sneller en met meer vertrouwen toegekend moeten worden. Door betere monitoring zouden vervolgens de succesvolle projecten begeleid moeten worden. Meer ondersteuning dus, in plaats van ons met meer werk opzadelen. En meer uitgaan van vertrouwen in de kunstenaar.”
‘Frank munt uit in de wijze waarop hij een orkest leidt en inspireert. Hij stuurt het orkest zorgvuldig en laat het boven zichzelf uitgroeien.’
Beeldend kunstenaar Marieke Vromans trekt het breder. “Het is belangrijk dat er wordt geïnvesteerd in een goed leefklimaat in Brabant, zowel in de fysieke omgeving als in het culturele veld.”
Creatief talent moet volgens haar meer worden ingezet om de openbare ruimte te ontwikkelen en vorm te geven. “In onze openbare ruimte mis ik spanning, verrassing en verwondering.
De gestructureerde stad moet vooral efficiënt zijn en wordt daardoor voorspelbaar, degelijk, en saai. Met mijn werken wil ik mensen prikkelen en aanzetten tot ontmoeting en betrokkenheid. Ik ben ervan overtuigd dat een prikkelende, verrassende leefomgeving een betrokken samenleving creëert. Een beeldend kunstenaar als ik kan hieraan bijdragen door vanaf de tekentafelfase mee te denken.”
‘Opgeleid als landschapsarchitect en als vormgever en met een bijzonder creatieve geest, maakt zij de wereld mooier, overal waar zij de kans krijgt.’
Jacqueline Hamelink wakkert de discussie nog wat aan. “Cultuur moet meer gesubsidieerd worden, anders krijg je eenheidsworst.” Of de provincie daarin voldoende doet? “In de crisis is cultuur landelijk kaal bezuinigd”, reageert ze. “Inmiddels hebben we weer een stukje teruggewonnen, maar er is veel meer steun nodig. Ik merk wel dat Brabant het anders doet. Kunst telt hier echt mee.”
“Brabant doet zijn best en dat werpt zijn vruchten af”, zegt Marieke Vromans. “Er is een heel netwerk van kunstinstellingen opgezet, maar daarmee zijn we er nog niet. Om in ontwikkeling te blijven en kansen te zien en te benutten, is er meer rechtstreeks contact nodig tussen bestuurders en makers. Schakel bijvoorbeeld enkele makers voor bepaalde tijd in als adviseurs en sparring partners.”
“De 30 genomineerden voor de Brabant Cultuur Publieksprijs zouden als klankbordgroep kunnen dienen”, oppert Frank Adams. “Als het kunstenaarsveld actief wordt betrokken bij de beleidsvorming, kan er op cultureel gebied veel meer winst worden geboekt.”
Een grote wens van Hamelink is uitwisseling van talenten tussen de 5 grote steden in Brabant (de B5).
“Als de grote steden meer gaan samenwerken, worden wij als kunstenaars beter zichtbaar en hebben we meer speelplekken”, zegt ze. “En de B5-steden kunnen dan op hun beurt een culturele vuist maken naar de Randstad, het zogenaamde walhalla op cultuurgebied.”
